Lipidenonderzoek

Lipiden of lipoïden zijn vetten en vetachtige stoffen die in de biochemie een belangrijke rol spelen. Er is geen algemeen aanvaarde definitie, maar meestal beschouwt men lipiden als vetachtige stoffen die onoplosbaar zijn in water maar wel oplosbaar in alcohol. Het gaat vaak om op basis van vetzuren door het lichaam gemaakte stoffen of stoffen die in het lichaam een vergelijkbare functie hebben. Ze worden onder meer ingezet bij onderzoek naar de inhoud van aardewerken potten, omdat daar soms sporen van lipiden zijn geabsorbeerd en gepreserveerd in de matrix van het keramiek. Ook op vuursteen blijven soms sporen van lipiden bewaard, als gevolg van bijvoorbeeld dierlijk vet dat aan een werktuig is blijven zitten. Lipidenonderzoek wordt ook wel Organic Residu Analysis (ORA) genoemd. Om lipidenonderzoek te doen worden chromatografische en/of massaspectrometrische technieken gebruikt. Deze onderzoeksmethode is nuttig in de archeologie, om bijvoorbeeld bij vuurstenen voorwerpen te achterhalen welke dieren geslacht zijn met het werktuig op basis van de specifieke lipiden. Bij potten kan de inhoud van de pot achterhaald worden bij bepaalde etensresten, zoals vlees, vis, oliën, zaden, melk. Over sommige biologische markers wordt echter nog getwist of die wel bij een bepaald voedingsmiddel horen, zoals of wijnsteenzuur en spuitzuur wel aanduidingen zijn voor wijn.