Neutronenactivering en -tomografie wordt steeds vaker ingezet voor non-destructief onderzoek van cultureel erfgoed in Nederland. Dat gebeurt aan het Reactor Instituut Delft (RID) van de Technische Universiteit Delft. De materialen, vaak metalen, worden als het ware doorgelicht. Zo wordt de samenstelling bepaald en de interne structuur van het voorwerp komt in beeld. Het werkingsprincipe van neutronenactivering is vergelijkbaar met CT-scanning, het voorwerp wordt alleen doorgelicht met neutronen in plaats van röntgenstraling. Een reactor genereert een neutronenbundel die voorwerpen radioactief maakt. Aangeslagen atoomkernen zenden daarbij gammastraling uit. Elke geactiveerde atoom of isotoop zendt straling uit met zeer specifieke energie. Door dat vast te leggen wordt de samenstelling bepaald. Tijdens het doorlichten worden de objecten gedraaid om tot een driedimensionale reconstructie te komen (tomografie). De inwendige structuur komt zo in 3D in beeld. Dat maakt het mogelijk om ín massieve of samengestelde voorwerpen te kijken. Dit dóór het metaal heen kunnen kijken, is een groot voordeel ten opzichte van CT-scanning.